Tour M – Onder de Berlijnse Muur

In augustus 1961 liet de Oost-Duitse regering de Berlijnse Muur om West-Berlijn bouwen. Sindsdien zijn er talloze pogingen gedaan om naar West-Berlijn te vluchten, ook ondergronds.
Tour M gaat over de geschiedenis van deze ondergrondse vluchten – door de metrotunnels, de riolering en de vluchttunnels die onder de zwaar bewaakte grens werden gegraven.
De eerste tunnel werd in oktober 1961 gegraven. De laatste poging mislukte in 1982. In totaal zijn ruim 70 tunnelprojecten bekend. Uiteindelijk waren negentien tunnelprojecten succesvol. Minstens driehonderd Oost-Duitse burgers zijn zo naar West-Berlijn gevlucht. Soms waren de vluchten spectaculaire successen, soms ook bittere mislukkingen. Zo kon het gebeuren, dat de Stasi (de Oost-Duitse geheime dienst) het vluchtplan een stap voor was. In feite speelden de Stasi en de tunnelgravers een kat-en-muisspel. De inzet voor de vluchtelingen was hoog; vrijheid in West-Berlijn, of gevangenisstraf in Oost-Duitsland.

De rondleiding begint in een voormalige atoomschuilruimte, waar uitleg wordt gegeven aan de hand van kaarten en foto’s. Vervolgens brengen we de bezoekers per metro naar het metrostation Bernauer Straße. Daar is een concentratie van tunnelprojecten. Binnen een afstand van slechts 350 meter zijn zeven pogingen gedaan zijn om de zwaarbewaakte grens te ondertunnelen. Na een korte stop in de open lucht, gaan we naar een voormalige bierbrouwerij. Hier worden onder andere twee nagebouwde tunnels tentoongesteld en nader uitgelegd.

Als nieuw hoogtepunt is er sinds november 2019, acht meter onder de grond, een originele vluchttunnel van 1970/71 zichtbaar gemaakt. Deze is toegankelijk via een door Berliner Unterwelten e.V. gebouwde 30 meter lange bezoekerstunnel. Het is de enige vluchttunnel die vandaag nog kan worden bezocht.

Na de rondleiding raden we u aan om de Gedenkstätte Berliner Mauer te bezoeken.